Khi người mới bắt đầu học thiền, người ta thường đặt ra câu hỏi điển hình rằng: “Làm sao để đảm bảo việc hành trì đi đúng lộ trình?” Dựa trên những kinh nghiệm từ Ngài Mahasi bài giảng, Ngài không trả lời bằng những khái niệm cao siêu, mà thay vào đó là lời khuyên hết sức thực tiễn: hãy chú tâm quán chiếu mọi vận hành của thân tâm ngay trong hiện tại.
Dưới góc nhìn của phương pháp Ngài Mahasi cho người mới, tu tập không đồng nghĩa với việc tìm kiếm những trải nghiệm thanh thản hay tĩnh mịch khác thường. Cốt lõi của thiền chính là sự thấu thị minh bạch. Lúc cơ thể di chuyển, cần hay biết về sự dịch chuyển. Khi tâm trí vận hành ý tưởng, hãy tỉnh thức về điều đó. Nếu có sự không thoải mái phát sinh, cần nhận diện nó rõ ràng. Khả năng nhận thức này chính là gốc rễ của tuệ giác.
Bậc Thầy Mahāsi luôn dắt dẫn hành giả mới đi từ những tiền đề giản đơn nhất. Tiến trình hô hấp, mà cụ thể là chuyển động phồng xẹp nơi vùng bụng, được chọn làm đối tượng chính vì nó luôn hiện diện và dễ nhận biết. Khi hành giả biết rõ “phồng, xẹp” một cách liên tục, trạng thái tâm lý sẽ dần thoát khỏi sự hỗn loạn và tăng cường độ sáng suốt. Dù tâm có xao lãng, chỉ việc ghi chú “nghĩ” và nhẹ nhàng tái tập trung. Không cần trách móc, cũng không cần phân tích.
Thông qua những lời chỉ dạy trong Ngài Mahasi bài giảng, Ngài nhấn mạnh rằng điều quan trọng không phải là thời gian ngồi thiền bao lâu, mà là chất lượng của sự hay biết trong tỉnh thức. Thà rằng chỉ có ít phút tỉnh thức đúng pháp còn hơn ngồi lâu mà tâm trí tán loạn. Vì vậy, người check here mới không nên ép mình quá mức, mà cần xây dựng sự đều đặn và bền bỉ.
Điểm độc đáo nổi bật trong lộ trình Ngài Mahasi cho người mới chính là việc hành thiền không chỉ bó hẹp ở việc tọa thiền. Khi đi, biết đang đi; khi đứng, biết đang đứng; khi nằm, biết đang nằm. Kể cả lúc ăn cơm, lau dọn hay thảo luận cùng người khác, chỉ cần có sự hiện diện của sati, đó chính là hành thiền. Kết quả là, người tu tập sẽ dần tích lũy được sự tỉnh thức trong mọi phương diện cuộc sống.
Khi tuân thủ nghiêm túc lộ trình trong Ngài Mahasi bài giảng, người tu tập sẽ bắt đầu thấu hiểu một đạo lý căn bản: mọi hiện tượng đều sinh rồi diệt. Thọ uẩn không vĩnh hằng, tư duy không tồn tại lâu, cảm xúc cũng chỉ là thoáng qua. Cái thấy này không dựa trên nền tảng lý thuyết mà dựa trên thực chứng cá nhân. Chính nó làm giảm bớt sự dính mắc và phản ứng quen thuộc của tâm.
Đối với người mới khởi sự, hướng đi của Ngài Mahasi cho người mới là con đường an toàn và chân thật. Đừng vội vã tin tưởng, cũng đừng nôn nóng chờ đợi thành tựu. Cốt lõi là ở sự thực hành chuẩn mực, quán sát liên tục và để trí tuệ tự động thăng tiến. Đây chính là điểm tinh yếu trong những lời huấn thị đơn sơ nhưng sâu sắc của Ngài Mahāsi.